تاریخچه پلاتین

تاریخچه فلز سفید (پلاتین)Platinum

اطلاعات و گستردگی دانش بشر امروز از فلز سفید (پلاتین) تنها به چند صد سال اخیر بر می گردد در حالی که کشف خصوصیات طلا به هزاران سال می رسد. با این وجود کار بر روی این فلز به 1000 سال پیش و سرخپوستان جنوب قاره آمریکا بر می گردد.در حالیکه اسپانیاییها در قرون پانزدهم و شانزدهم خبر کشف این فلز را به اروپاییها رساندند. در ابتدا اسپانیاییها از این فلز به عنوان یک مزاحم یا دردسر برای کار معادن طلا یاد می کردند.پس از آن خواص فوق العاده پلاتین مورد توجه دانشمندان اروپایی قرار گرفت و آنها متوجه شدند که این فلز به وسیله آتش کوره های آن زمان و تکنولوژی اسپانیاییها به راحتی ذوب نمی شود. این فلز جدید از طلا سنگینتر بود و با هیچ گاز یا ماده شیمیایی واکنش نشان نمی داد. در سال 1751 پلاتین به عنوان یک عنصر جدید ثب شد.

در ادامه قرن هیجدهم برای پلاتین کاربردهای صنعتی پیدا شد. در سال 1784 برای ساخت تجیزات بادوام آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گرفت. در فرانسه کروزه های پلاتینی برای تولید شیشه به کار برده شدند که تا به امروز نیز از همین تکنولوژی استفاده می شود. در این میان پلاتین بر کار طلا فروشان و زرگران نیز تاثیر گذاشت. افراد سرشناسی که تخصص آنها بر روی فلزات بود مانند Marc Janety ، Royal Goldsmith تا Louis XVI و Pierre Chabaneu از اسپانیا توانستند از پلاتین در تولید چنگال ها ، بندهای ساعت و دکمه های کت گرانقیمت استفده نمایند.

به زودی در قرن نوزدهم روشهای خالص سازی جدید کاربردهای پلاتین را افزایش دادند. به سرعت در ساخت قطعات تفنگ ، باطریهای مخصوص ،سلولهای سوختی و تولیداتی که در برخورد با مواد خورنده و سوزش آور استفاده می شدند از پلاتین استفاده شد.مانند: اولین دیگ بخار اسید سولفوریک پلاتینی به وزن 400 انس و همچنین تولید و خالص سازی گاز هیدروژن.

پلاتین از دسترسی محدود تا بازارهای مالی:

افزایش استفاده از پلاتین به علت کمبود آن محدود شده بود. در سال 1820 کلمبیا که تنها تولید کننده بزرگ پلاتین در کل دنیا به حساب می آمد، صادرات خود را متوقف کرده بود. در سال 1822 روسها پلاتین رسوبی موجود در طلا که در کوههای Ural کشف کرده بودند را استخراج کردند. دولت روسیه به پشتوانه پلاتین روبل چاپ کرد و در 18 سال بعد روسیه 500،000 انس پلاتین را ضرب کرد و از همه مهمتر این مفهوم را وارد بازارهای معاملاتی دنیا نمود که ارزش پلاتین همانند طلا به عنوان یک منبع برای ذخیره ارزی است.

جواهر سازی

جواهرات پلاتینی که تا دمای بالای مشعل های زرگری مقاوم بودند به سرعت گسترش یافتند. بعد از این جواهر فروشان از این جواهرات سودهای بسیار خوبی را کسب کردند و همین طور که جواهر سازان برای کار با پلاتین حرفه ای تر می شدند پلاتین به سرعت به یک انتخاب برای کاشت الماس بر روی آن تبدیل شد.

منابع محدود

منابع تولید پلاتین محدود ماند. تولید پلاتین فقط به دو ناحیه محدود شده است. Bushveld Complex که ناحیه ای در شمال پایتخت افریقای جنوبی ، Pretoria است که دو سوم پلاتین دنیا را تولید می کند و ناحیه Noril’sk-Talnakh در انتهای شمالی سیبری در روسیه که مابقی تولیدات این فلز را به خود اختصاص داده است. روسیه تنها کشوری است که مقدار متنابهی از ذخیره پلاتین را در اختیار دارد و بر این عقیده هست که که ممکن است تولید این فلز به زودی به پایان برسد.

شمش پلاتین

در سال 1975 پس از تحریم نفت اعراب افزایش چشمگیری در قیمت فلزات قیمتی بوجود آمد.شمشهای پلاتینی کوچک که برای خریداران جذاب بودند در ژاپن تولید شدند.در نزدیکی سالهای 1970 تا نزدیکی 1980 مقدار بسیار زیادی از این شمشها توسط اروپاییها و امریکاییها مورد معامله قرار گرفت و دو سازنده پلاتین به نامهای Johnson Matthey & Co. Ltdو Engelhard Corporation شمشهای 1 تا 10 انسی تولید نمودند.

سکه های پلاتینی

در نوامبر 1983 یکی از مردان صاحب منسب در انگلستان شمش یک انس پلاتین را به صورت سکه ضرب کرد.موفقیت بالای به دست آمده از ضرب این سکه باعث توجه ضرابخانه های دیگر به ضرب سکه های پلاتینی با آرم خودشان گردید. در نیمیه دوم سال 1988 استرالیا(the Koala) و کانادا(the Maple Leaf) با فاصله 3 ماه از یکدیگر اقدام به ضرب شمش سکه های قانونی پلاتینی کردند. با وجود این نزدیکی زمانی هر دو ضرابخانه موفقیت مالی عظیمی به دست آوردند که به تبع آن درخواست سرمایه گذاری بیشتری را به دست آوردند. نزدیک به 10 سال استرالیا(the Koala) و کانادا(the Maple Leaf) پیشتاز ضرب کنندگان سکه های پلاتینی در تمام دنیا بودند تا سال 1997 که platinum American Eagle پا به عرصه گذاشت و پس از آن نیز شرکتهای دیگر انحصار این بازار را شکستند.

زمانی پلاتین به عنوان یک آلودگی مزاحم در طلا کشف شد و سپس به عنوان یک فلز کاربردی شناخته شد و سپس به صورت یک فلز ارزشمند از جهت مالی شناخته شد و همچنان در صنعت و معماملات ارزی دنیا هم به صورت تجهیزات و هم به صورت سکه و شمش به عنوان عنصری که سرمایه گذاری عظیمی روی آن انجام می شود مطرح است.